Na początku 2020 r. grupa niezależnych badaczy (Stowarzyszenie na rzecz Zdrowia Środowiskowego) z Finlandii opublikowała wstępne streszczenie wyników „badania pilotażowego” oddziaływania infradźwięków emitowanych przez pracujące elektrownie wiatrowe na zdrowie ludzi. Wyniki te nie są dla nikogo znającego tematykę wiatraków zaskoczeniem. Wręcz przeciwnie potwierdzają, że urządzenia te negatywnie wpływają na zdrowie ludzi na bardzo dużych odległościach od miejsc ich lokalizacji. [1]

Wyniki fińskich badań są zgodne z rezultatami analogicznych badań w Niemczech (Ceranna and Pilger) (które objęły okres 2004–2016) dotyczących rozchodzenia się infradźwięków wytwarzanych przez elektrownie wiatrowe. Badania fińskie wskazują, że im większa jest wysokość, liczba i efektywność samych elektrowni, tym bardziej wydłuża się dystans występowania zagrożeń dla zdrowia ludzi (risk distance). Zagrożenia te wzrastają także wraz z długością okresu ekspozycji na te emisje. W przypadku terenów, gdzie elektrowni wiatrowe posadowione są wokół obszarów zamieszkałych przez ludzi, negatywne efekty zdrowotne pojawiały się nawet w odległości 15–20 kilometrów od miejsca posadowienia turbin. Zatem należy badać potencjalne szkody na zdrowiu na obszarze o odpowiednim dużym promieniu od elektrowni wiatrowych, uwzględniając przy tym wszystkie elektrownie wiatrowe pracujące w okolicy, a także najbardziej typowe kierunki wiatru.

Gros obserwacji przeprowadzono w 2016 r. W najbliższej przyszłości opublikowany zostanie pełen artykuł omawiający metodologię tego badania i zastosowane metody pomiarów emisji dźwiękowych, a także rezultaty dalszych badań realizowanych w latach 2017-2019.

Poniżej zamieszczamy nasze tłumaczenie tekstu z wersji angielskie pt. „Wpływ infradźwięków emitowanych przez elektrownie wiatrowe na zdrowie mieszkańców terenów sąsiadujących z elektrowniami wiatrowymi w Finlandii”.

Streszczenie badań

Niniejsze badanie pilotażowe miało na celu ustalenie wpływu infradźwięków emitowanych przez elektrownie wiatrowe na zdrowie ludzi mieszkających w ich otoczeniu. Materiały badawcze zebrano w regionach Satakunta i Ostrobotnia Północna w [środkowej części] Finlandii (por. rysunek 1) na wiosnę 2016 r. [2]

Rysunek 1. Region Ostrobotnia Północna położony jest w południowej części fińskiej prowincji Oulu. Na obszarach otoczonych linią żółtą (strefa nr 1 na mapie modelowej) infradźwięki emitowane przez elektrownie wiatrowe występowały niemal ciągle.

Próbę do badania pozyskano z dwóch (2) różnych rejestrów przy zastosowaniu prostej metody losowego wyboru. Jednym z nich był rejestr klientów pewnej spółki działającej w Ostrobotni Północnej, a drugim — rejestr członków pewnego stowarzyszenia w Satakunta. Materiał badawczy zbierano metodą badań wywiadowo-ankietowych. Łącznie w badaniu wzięły udział 193 osoby z 43 rodzin. Byli to mieszkańcy terenów, na których w okresie od 0,5 roku do 3 lat przed przeprowadzeniem wywiadu zbudowano i uruchomiono elektrownie wiatrowe. Za granicę długości czasu ekspozycji przyjęto okres trzech lat. W związku z tym, badaniem nie objęto żadnej rodziny, która byłaby narażona na emisje dźwiękowe pochodzące od elektrowni wiatrowych przez okres dłuższy niż wskazany. W trakcie wywiadów ustalono odległość między miejscem zamieszkania danej rodziny a najbliższą elektrownią lub elektrowniami wiatrowymi, jak również czas budowy i przekazania do eksploatacji tych urządzeń. Niektóre spośród badanych osób mieszkały blisko elektrowni wiatrowych, a inne w odległości kilkudziesięciu kilometrów.

Ponadto na podstawie mapy Finlandii opracowano mapę modelową w celu przedstawienia stref ekspozycji, czyli występowania, ciągłości i natężenia infradźwięków generowanych przez elektrownie wiatrowe (por. rysunek 1).

Rysunek 2. Objawy występujące w bezpośredniej odległości do 15 kilometrów (cztery strefy) od najbliższej elektrowni oraz w odległościach większych niż 15 kilometrów.

[Słowniczek: serious = poważne ; reduces work ability = zmniejszona zdolność do pracy ; harmful = niekorzystne ; slight = niewielkie ; no new symptoms = brak nowych objawów ; more than = dalej niż]

Do analizy statystycznej zebranego materiału w badaniu przyjęto metodę liniowego modelu mieszanego. Za główne zmienne objaśniające objawy doświadczane przez ludzi przyjęto bezpośrednią odległość (w km) do najbliższej elektrowni wiatrowej lub zamieszkiwanie w strefie ekspozycji określonej na modelowej mapie. Pozostałymi zmiennymi objaśniającymi były użyty rejestr, płeć i wiek danej osoby oraz posiadanie przez nią uprzedniej świadomości potencjalnie szkodliwego wpływu elektrowni wiatrowych na zdrowie.

Odległości od elektrowni wiatrowych do 15 km podzielono na cztery (4) kategorie odległościowe dla ułatwienia analizy wzrokowej. Różnice pomiędzy tymi kategoriami, jakie przejawiały się w odpowiedziach udzielanych przez badanych były niewielkie. Wyraźne różnice pojawiły się dopiero w przypadku kolejnej kategorii odległościowej, w przypadku której dystans od najbliższej elektrowni wiatrowej wynosił ponad 15 km (por. rysunek 2). Występowanie objawów „niekorzystnych” lub „poważnych” było wyraźnie bardziej częste w odległościach do 15 km od elektrowni wiatrowych.

Na mapie modelowej oznaczono trzy (3) różne strefy ekspozycji na infradźwięki (por. rysunek 3).

Rysunek 3. Objawy zdrowotne na obszarach z niemal ciągłym narażeniem na infradźwięki oraz przy ich częstej długotrwałej obecności (ang. often persistent) (łącznie do 15 km od elektrowni wiatrowych) oraz w odległościach powyżej 15–20 km od elektrowni wiatrowych, określonych na mapie modelowej

[Słowniczek: infrasound almost continuous = niemal ciągłe występowanie infradźwięków ; IS often = częste występowanie infradźwięków ; IS rarely or not all = infradźwięki występują rzadko lub wcale]

W strefie pierwszej, położonej najbliżej elektrowni wiatrowych, zarejestrowano bardzo silne infradźwięki przy wszystkich kierunkach wiatru. W strefie drugiej występowanie infradźwięków z elektrowni wiatrowych było częste, przy czym ich występowanie uzależnione było od kierunku wiatru. W strefie trzeciej prawie nie stwierdzono infradźwięków zgodnie z zastosowanym modelem pomiarowo-obliczeniowym.

Mapa modelowa (tj. przedstawiająca strefy ekspozycji) wyjaśniała objawy występujące u ludzi lepiej niż wynikałoby to z bezpośredniej odległości od najbliższej elektrowni wiatrowej.

Analiza statystyczna wykazała brak istotnej wartości „p” w przypadku hipotezy, że szkody na zdrowiu wzrastają w miarę zmniejszania się bezpośredniej odległości (w km). Natomiast istotny poziom wartości „p” stwierdzono w odniesieniu do hipotezy, że szkody na zdrowiu odpowiadają mapie modelowej opisującej całkowite narażenie na infradźwięki.

Oprócz tego, zmienne płci i wieku badanych w istotny sposób wyjaśniały objawy zdrowotne. Inne zmienne dotyczące właściwości badanych nie wyjaśniały objawów w sposób statystycznie istotny.

Najbardziej typowymi objawami wpływu infradźwięków pochodzących od elektrowni wiatrowych były: zakłócenie snu lub zmiana w zapotrzebowaniu na sen w nocy, poczucie zmęczenia oraz różne inne dolegliwości.

Wyniki tego badania pokazują, że infradźwięki pochodzące od elektrowni wiatrowych mają znacząco bardziej negatywne skutki zdrowotne w strefach 1 i 2 oznaczonych na mapie modelowej, w porównaniu z większymi odległościami. Najistotniejszym wnioskiem z tego badania jest to, że odległość, do której występuje ryzyko dla zdrowia ludzi, wydłuża się wraz ze zwiększaniem wysokości, liczby i efektywności elektrowni wiatrowych. Ryzyko zdrowotne wzrasta też z długością czasu ekspozycji. Oznacza to, że zagrożenie dla zdrowia zależy od konkretnych uwarunkowań. Na obszarach, gdzie elektrownie wiatrowe otaczają obszary zamieszkałe, w okolicznościach, w jakich zrealizowano niniejsze badane pilotażowe, szkodliwe skutki zdrowotne występowały nawet w odległościach do 15-20 kilometrów.

Zatem potencjalne szkody na zdrowiu powinny być badane na obszarze o odpowiednio dużym promieniu od elektrowni wiatrowych, uwzględniając przy tym wszystkie takie elektrownie pracujące w okolicy, a także najbardziej typowe kierunki wiatru. Niniejsze badanie potwierdza wyniki długookresowych badań Ceranna i Pilgera (2004-2016) dotyczące propagacji infradźwięków emitowanych przez elektrownie wiatrowe.

[Nasz komentarz] Wnioski płynące z opublikowanego streszczenia fińskich badań nie różnią się od tego co już wiemy o negatywnym wpływie hałasu infradźwiękowego generowanego przez elektrownie wiatrowe w wyniku ich pracy. Skoro nawet w odległości 15 km od miejsca lokalizacji takiego urządzenia można odnotować ich negatywny wpływ na zdrowie, to w zasadzie jedyną rozsądną rzeczą, którą należałoby zrobić, to natychmiast zakazać ich budowy i eksploatacji. Niestety, ale elektrownie wiatrowe i ich producenci znajdują się pod szczególną polityczną ochroną ze strony możnych tego świata i dotychczasowe próby tłumaczenia i wyjaśniania, że praca tych urządzeń jest szkodliwa dla zdrowia ludzi napotyka trudne do sforsowania bariery. Nie pierwszy raz przekonujemy się, że życie i zdrowie ludzi jest mniej ważne od medialnej propagandy, która uczyniła z wiatraków podstawowe narzędzie do „ratowania klimatu”. Co prawda nie widzieliśmy by jakikolwiek wiatrak coś lub kogoś uratował, ale komu to przeszkadza, gdy da się na tym zarobić.

Tłumaczenie, opracowanie i komentarz

Redakcja stopwiatrakom.eu

Przypisy:

[1] Tekst publikujemy za:

http://epaw.org/fb21/mehtc3a4talo-et-al-pilot-study-2019-summary-final-fi_en.pdf

(tekst fiński z tłumaczeniem angielskim)

Tekst stowarzyszenia w języku fińskim dostępny jest tutaj: https://syte.fi/2020/01/12/infraaani-aiheuttaa-terveyshaittoja-jopa-15-20-kmn-etaisyydella-tuulivoimaloista-riskietaisyys-kasvaa-voimaloiden-tehon-maaran-tai-korkeuden-kasvaessa-tai-pitkaaikaisaltistuksessa/

[2] Analizę statystyczną przeprowadzili: Mehtätalo, E., mgr. inż. (rolnictwo i leśnictwo), Mehtätalo, M., mgr. inż. (rolnictwo i leśnictwo), Peltoniemi, P. mgr. (filozofia)

Literatura:

Ceranna, L. & Pilger, C. (2016). Der unhörbare Schall von Windkraftanlagen. Bundesanstalt für Geowissenschaften und Rohstoffe (BGR) – tekst dostępny jest tutaj: https://www.bgr.bund.de/DE/Themen/Erdbeben-Gefaehrdungsanalysen/Seismologie/Kernwaffenteststopp/Projekte/abgeschlossen/hufe_wka.html

Informacje uzupełniające:

Mapa regionów Finlandii, gdzie można znaleźć położenie region “Północna Ostrobotnia”: https://en.wikipedia.org/wiki/Regions_of_Finland#/%20media%20/