Jak ważna jest poprawnie wykonana analiza oddziaływania transgranicznego, przekonali się boleśnie „na własnej skórze” mieszkańcy miejscowości Halluin we Francji. Miejscowość ta znajduje się w pobliżu granicy z Belgią.

W bezpośredniej odległości od granicy z Francją, Belgowie wybudowali farmę wiatrową, składającą się z dwóch turbin wiatrowych o mocy 2,3 MW. Lokalizacja farmy wydawała się Belgom zapewne właściwa, bo znalazła się w strefie przemysłowej miejscowości Menen.

Farma powstała w roku 2012. Od tej pory, życie mieszkańców pobliskiej miejscowości, po stronie francuskiej, stało się udręką. Permanentne pozbawianie snu i kłopoty ze zdrowiem, spowodowane oddziaływaniem wiatraków, zamieniło życie mieszkańców Halluin, jak sami to określają, w piekło. (źródło: http://fr.friends-against-wind.org/testimonies/face-aux-nuisances-des-eoliennes-belges ).

A przecież wystarczyło wykonać poprawnie raport ooś, przyjąć podstawowe założenie możliwego oddziaływania turbin wiatrowych do 10 km, bo na taką odległość wskazują liczne badania prowadzone na świecie, i problemu by nie było. Wiatraki kręciłyby się w innym miejscu nie szkodząc nikomu.

Zgodnie z Konwencją o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, (Dz.U. 1991r, Nr96, poz. 1110):

- „oddziaływanie” oznacza jakikolwiek skutek planowanej działalności dla środowiska z uwzględnieniem: zdrowia i bezpieczeństwa ludzi, flory, fauny, gleby, powietrza, wody, klimatu, krajobrazu i pomników historii lub innych budowli albo wzajemnych oddziaływań między tymi czynnikami; obejmuje ono również skutki dla dziedzictwa kultury lub dla warunków społeczno-gospodarczych spowodowane zmianami tych czynników;

- „oddziaływanie transgraniczne” oznacza jakiekolwiek oddziaływanie, nie mające wyłącznie charakteru globalnego, na terenie podlegającym jurysdykcji Strony, spowodowane planowaną działalnością, której fizyczna przyczyna jest w całości lub częściowo położona na terenie podlegającym jurysdykcji innej Strony. Nasza ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, również nakazuje wykonanie analizy transgranicznej:

„W razie stwierdzenia możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko, informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 1-16, powinny uwzględniać określenie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. (art. 66, ust.2)”.

Wykonanie transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ), konieczne jest zawsze wtedy, gdy planowane projekty mogą znacząco oddziaływać na środowisko i ludzi sąsiadujących krajów - o czym często autorzy raportów ooś zapominają. Widziałam takie właśnie raporty dla inwestycji wiatrowych, całkowicie pomijające oddziaływanie transgraniczne, co mogło świadczyć albo o braku wiedzy ich autorów, albo o cynicznym działaniu celowym. Trzeciej alternatywy nie ma.

Barbara Lebiedowska