W najnowszym numerze European Journal of Wildlife Research, czasopiśmie naukowym poświęconym ochronie przyrody, ukazał się artykuł C. Voigta i innych pt.” „Wildlife and renewable energy: German politics cross migratory bats” (Dzika przyroda i OZE: niemiecka polityka na drodze migrujących nietoperzy).
(Voigt C, Lehnert L, Petersons G, Adorf F, Bach L (2015): Wildlife and renewable energy: German politics cross migratory bats. EUROPEAN JOURNAL OF WILDLIFE RESEARCH. DOI: 10.1007/s10344-015-0903-y)
Omówienie w/w artykułu zamieszczono 11 lutego 2015 r. na stronie grupy instytucji naukowych Forshungsverbund Berlin e.v. (http://www.fv-berlin.de/news/germany2019s-201cenergywende201d-threatens-migratory-bats?set_language=en).
Poniżej przedstawiamy główne tezy tej recenzji.
Planowana dalsza rozbudowa energetyki wiatrowej w Niemczech oznacza, że już obecnie duża liczba nietoperzy zabijanych przez niemieckie turbiny wiatrowe wzrośnie jeszcze bardziej. Ponad dwie trzecie z tysięcy ginących w ten sposób zwierząt to nietoperze migrujące przez terytorium Niemiec między letnimi a zimowymi siedliskami.
Tolerowanie tej sytuacji oznacza pogwałcenie niemieckich i międzynarodowych przepisów w zakresie ochrony przyrody, jak i międzynarodowych traktatów, np. Konwencji Narodów Zjednoczonych o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt, która została podpisana przez Niemcy. Dodajmy od siebie, że konwencja ta zwana jest potocznie „konwencją bońską”!
Porozumienia w zakresie ochrony przyrody w formie konwencji Narodów Zjednoczonych nie są prawnie wiążące dla stron je podpisujących. W związku z tym, jak mówi Christian Voigt, biolog i badacz nietoperzy w Niemieckim Instytucie Leibniza ds. Badań Zwierząt w Ogrodach Zoologicznych i w Stanie Wolnym (IZW), „przyjmuje się, że jedynie ułamek z 24 tysięcy turbin zbudowanych do 2014 r. spełnia obowiązujące normy w odniesieniu do zachowania gatunków chronionych. Wiele z turbin, szczególnie starszych, eksploatowane jest bez żadnych środków łagodzących takie oddziaływanie (ang. mitigation measures) lub wdrożonych w niedostatecznym zakresie”.
Naukowcy z instytutu IZW szacują, że gdyby wszystkie turbiny wiatrowe w Niemczech pracowały bez zastosowania środków łagodzących, zabijałyby rocznie 250,000 nietoperzy. 70 procent tych nietoperzy pochodzi z odległych krajów i przelatują jedynie nad Niemcami w drodze pomiędzy letnimi siedliskami w Europie północnowschodniej a zimowymi siedliskami w południowej i zachodniej Europie.
Planowana dalsza rozbudowa energetyki wiatrowej w Niemczech oznacza nie tylko większą ilość turbin, ale także większe rozmiary ich łopat. Poza tym eksploatacja bardziej nowoczesnych turbin staje się zyskowna już przy mniejszych prędkościach wiatru. Tymczasem wspomniane środki łagodzące polegają na wyłączaniu turbin przy wolniej wiejącym wietrze.
Zatem modernizacja i dalsza rozbudowa przemysłowych farm wiatrowych w Niemczech bardzo źle wróży europejskim nietoperzom, ponieważ:
- zastosowanie środków łagodzących (tj. wyłączanie turbin przy słabszym wietrze) oznaczać będzie większe straty finansowe dla operatorów farm wiatrowych;
- im większe łopaty turbiny, tym gwałtowniejsze zmiany ciśnienia atmosferycznego, które niszczą organy wewnętrzne nietoperzy.
Organ słuchu nietoperza umożliwia mu słyszenie własnych sygnałów echolokacyjnych, dzięki którym orientuje się w przestrzeni, a także zdobywanie pożywienia, tj. polowanie na owady.
„Nietoperze z niewielkim urazem ciśnieniowym (tzw. barotrauma) mogą nie ginąć natychmiast, lecz być w stanie lecieć jeszcze przez kilka minut, a nawet godzin, by w końcu zdechnąć z głodu. W związku z tym jeśli liczba przypadków barotraumy spowodowanej przez wielkie turbiny wiatrowe wzrośnie, spodziewam się większej liczby niezarejestrowanych zabitych nietoperzy” -- twierdzi Christian Voigt.
W obecnej chwili wśród niemieckich polityków i urzędników państwowych dyskutuje się nad budowaniem farm wiatrowych na dużą skalę w lasach.
Taka perspektywa budzi ogromne zaniepokojenie naukowców, ponieważ nietoperze są głównie aktywne nad terenami leśnymi, a także dlatego, że trudniej będzie znaleźć zabite osobniki w wysokiej pokrywie roślinnej.
Badacze nietoperzy postulują, by w przyszłości turbiny były wyłączane na stałe, nawet przy silnym wietrze, w okresie migracji nietoperzy. Uważają, że Niemcy muszą bardziej dbać o ochronę przyrody – także ze względu na szczególną odpowiedzialność tego kraju za ochronę migrujących nietoperzy w Europie.
