Powrót do koncepcji rozwoju OZE przy pomocy energetyki wiatrowej niesie ze sobą wiele konsekwencji, nie tylko związanych ze wzrostem wydatków publicznych na energetykę odnawialną (dotacje), na energetykę konwencjonalną (opłata za funkcjonowanie rynku mocy), ale także ze wzrostem kosztów utrzymania systemu ochrony zdrowia związany z zanieczyszczeniem środowiska hałasem. Zwolennicy energetyki wiatrowej powszechnie i świadomie deprecjonują znaczenie hałasu generowanego przez elektrownie wiatrowe powtarzając jak mantrę, że: „to czego nie słychać, nie może szkodzić”.
Tymczasem, o tym, że wszystkie elektrownie wiatrowe produkują hałas najlepiej wiedzą Ci, którzy są zmuszeni mieszkać w najbliższym otoczeniu tych urządzeń. O ile hałas komunikacyjny, pochodzący od poruszających się po drogach pojazdów samolotów czy pociągów jest traktowany, jako realne zagrożenie dla zdrowia, o tyle hałas pochodzący od elektrowni wiatrowych, traktowany jest jako mało istotny. Wręcz neguje się takie oddziaływanie. Dzieje się tak zapewne z powodu specyfiki hałasu pochodzącego od elektrowni wiatrowych, który ma własną i niepowtarzalną sygnaturę dźwiękową wynikającą z dominacji niskich częstotliwości, które są słabo słyszalne lub poza pasmem słyszalności. Dlatego oddziaływania wiatraków nie można pomylić z niczym innym, gdyż jest on bardziej odczuwalny niż słyszalny.
Oddziaływanie hałasu na ludzki organizm jest wciąż badane, ale nie powinno budzić niczyjej wątpliwości to, że jest oddziaływanie negatywne. Hałas jest bowiem zjawiskiem niepożądanym bez względu na jego źródło i dlatego przepisy Prawa ochrony środowiska traktują go, jako „zanieczyszczenie środowiska”.
fot. Pixabay
W opublikowanym w dniu 5 lutego br., najnowszym numerze specjalistycznego czasopisma amerykańskich kardiologów Journal of the American College of Cardiology (luty 2018) ukazał się artykuł omawiający dowody na bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy między narażeniem na hałas w otoczeniu a schorzeniami układu krążenia [1]. Referowane badania dotyczą skutków hałasu wytwarzanego, m. in. przez ruch drogowy oraz samoloty, jednak kwestia bezpośredniego, głębokiego wpływu emisji dźwiękowych na organizm człowieka jest też centralnym problemem w badaniach dotyczących oddziaływania elektrowni wiatrowych na ludzi żyjących w ich otoczeniu.
Poniżej abstrakt artykułu w naszym tłumaczeniu.
„Wykazano związek między hałasem a rozdrażnieniem, stresem, zaburzeniami snu oraz upośledzeniem funkcji poznawczych. Ponadto z badań epidemiologicznych wynika, że hałas środowiskowy wiąże się z większą częstotliwością występowania nadciśnienia tętniczego, zawałów serca, niewydolności serca i udarów. Badania obserwacyjne i translacyjne wskazują, że zwłaszcza hałas w godzinach nocnych zwiększa poziom hormonów stresu i stresu oksydacyjny w układzie sercowo-naczyniowym, co może powodować dysfunkcję śródbłonka i nadciśnienie tętnicze. Nowatorskie badania eksperymentalne wykazały związek hałasu emitowanego przez statki powietrzne ze zmianami naczyniowymi powodowanymi przez stres oksydacyjny, powstający na skutek aktywacji oksydazy NADPH, odłączenia śródbłonkowej syntazy tlenku azotu oraz nacieków zapalnych ściany naczyń. Analiza transkryptomu tkanek aorty pochodzących od zwierząt narażonych na hałas emitowany przez statki powietrzne ujawniła zmiany w ekspresji genów odpowiedzialnych za regulację funkcji naczyniowych, przebudowę naczyń i śmierć komórkową. Niniejszy artykuł przeglądowy koncentruje się na mechanizmach i epidemiologii chorób układu krążenia wywoływanych przez hałas, przedstawiając przy tym nowe rozumienie mechanizmów leżących u podłoża zmian naczyniowych będących skutkiem narażenia na hałas.”
Hałas wywołuje reakcję stresową
W omawianym tekście autorstwa Thomas Munzel’a analizowane są podstawowe mechanizmy, które mogą prowadzić do wywołanej hałasem choroby sercowo-naczyniowej i są odpowiedzią na rosnące dowody łączące hałas środowiskowy, w tym z ruchu drogowego i samolotów, z rozwojem choroby wieńcowej, nadciśnieniem tętniczym, udarem mózgu i niewydolnością serca włącznie. [2]
Wiele badań wykazało już, że hałas drogowy może zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, ale wciąż pozostają otwarte pytania dotyczące dokładnych mechanizmów prowadzących do wywołanej hałasem choroby sercowo-naczyniowej. W przywołanym artykule autorzy przyglądają się nowatorskim badaniom nad hałasem translacyjnym, demonstrującym mechanizmy molekularne, które mogą prowadzić do upośledzenia funkcji naczyń krwionośnych, najnowsze dane epidemiologiczne dotyczące chorób sercowo-naczyniowych wywołanych hałasem oraz pozaseryjnych skutków hałasu i ich wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Poszczególne zagadnienia dotyczyły niekorzystnego wpływu hałasu środowiskowego na autonomiczny układ nerwowy i konsekwencji dla układu sercowo-naczyniowego, niekorzystnego wpływu na układ sercowo-naczyniowy hałasu u ludzi i niekorzystnego wpływu na układ sercowo-naczyniowy hałasu u zwierząt.
Autorzy stwierdzili, że w oparciu o dowody sugerują, że hałas wywołuje reakcję stresową, charakteryzującą się aktywacją współczulnego układu nerwowego i zwiększonym poziomem hormonów, które mogą inicjować zmiany chorobowe i ostatecznie prowadzić do uszkodzenia naczyń. Autorzy wyjaśniają, że ich dowody dodatkowo wzmacniają koncepcję, że hałas transportowy przyczynia się do rozwoju czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie i cukrzyca, ponieważ hałas jest związany ze stresem oksydacyjnym, zaburzeniami naczyniowymi, brakiem równowagi autonomicznej i zaburzeniami metabolicznymi.
Autorzy przyjrzeli się także niektórym strategiom łagodzenia stosowanym na całym świecie i wskazali, że takie strategie, jak zarządzanie ruchem i regulacja, opracowanie opon o niskim poziomie hałasu mogą pomóc w zmniejszeniu hałasu, tak jak cisza nocna w ruchu lotniczym pomaga zmniejszyć niebezpieczny hałas lotniczy.
„Wraz ze wzrostem odsetka populacji narażonej na szkodliwe poziomy hałasu w transporcie, nowe zjawiska i przepisy mające na celu zmniejszenie hałasu są ważne dla zdrowia publicznego", podsumowuje Munzel.
Tłumaczenie: Jacek Malski
Sadźmy lasy, rozbierajmy wiatraki, zburzmy Pałac Kultury i Nauki
Redakcja stopwiatrakom.eu
Przypisy:
[1] Thomas Münzel, Frank P. Schmidt, Sebastian Steven, Johannes Herzog, Andreas Daiber and Mette Sørensen, „Environmental Noise and the Cardiovascular System”, JACC vol. 71, issue 6, February 2018. Artykuł dostępny jest w formacie pdf na stronie: http://www.onlinejacc.org/content/71/6/688?_ga=2.82634451.430978661.1518559521-584653540.1518559521
